چرا فرزندم فقط زمانی که داد می‌زنم به حرفم گوش می‌کند؟

یکی از چالش‌های بزرگ والدین این است که چرا کودکان تنها زمانی به درخواست‌ها عمل می‌کنند که با عصبانیت و داد زدن همراه باشد. این الگوی رفتاری به مرور زمان می‌تواند روابط والدین و فرزندان را تحت تأثیر قرار داده و محیط خانه را تنش‌زا کند.

چرا این رفتار ایجاد می‌شود؟

الگوی رفتاری اشتباه
کودک یاد می‌گیرد که تنها زمانی که والدین عصبانی می‌شوند، باید به درخواست‌ها توجه کند. این رفتار باعث می‌شود که کودک احساس کند تا قبل از عصبانیت، انجام ندادن وظایفش عواقبی ندارد.
نبود مرزهای مشخص
عدم وجود قوانین و چارچوب‌های روشن، باعث می‌شود کودک نداند که چه انتظاراتی از او وجود دارد و چه زمانی باید به آن‌ها عمل کند.
عدم زمان‌بندی صحیح
گاهی والدین از کودک می‌خواهند کاری را بلافاصله انجام دهد، در حالی که کودک نیاز به زمان بیشتری دارد تا وظایفش را انجام دهد.
ارتباط نادرست
درخواست‌های والدین ممکن است مبهم یا غیرقابل‌درک برای کودک باشند و همین موضوع باعث می‌شود که او از انجام آن سر باز بزند.

پیامدهای این رفتار

عادی شدن عصبانیت: کودک به مرور عصبانیت والدین را طبیعی می‌داند و دیگر از آن تأثیر نمی‌گیرد.
ایجاد استرس در محیط خانه: فضای خانه تنش‌زا می‌شود و بر روابط خانوادگی تأثیر منفی می‌گذارد.
یادگیری الگوهای منفی: کودک این رفتار را به عنوان یک الگوی رفتاری یاد می‌گیرد و در آینده از آن استفاده می‌کند.

چگونه این چرخه را بشکنیم؟

1. ارتباط آرام و منطقی

به جای فریاد زدن، به سمت کودک بروید و با لحنی آرام و قاطع صحبت کنید.
از جملات واضح و مستقیم استفاده کنید. مثلاً به جای گفتن «این کار را انجام بده»، بگویید «لطفاً اسباب‌بازی‌هایت را جمع کن.»

2. زمان‌بندی برای درخواست‌ها

به کودک زمان بدهید تا وظیفه‌اش را انجام دهد. مثلاً بگویید: «تا ده دقیقه دیگر کتابت را ببند.» یا «وقتی عقربه ساعت به عدد شش رسید، وقت غذا خوردن است.»

3. تشویق رفتارهای مثبت

وقتی کودک به خواسته شما عمل می‌کند، او را تشویق کنید. تشویق می‌تواند یک جمله مثبت، لبخند یا حتی جایزه کوچکی باشد.

4. قوانین مشخص ایجاد کنید

قوانین خانه را واضح و روشن بیان کنید. مثلاً «بعد از بازی، جمع کردن وسایل ضروری است.»

5. ثبات در رفتار والدین

اگر والدین در رفتار خود ثبات داشته باشند و به کودک نشان دهند که بدون عصبانیت هم می‌توانند خواسته‌های خود را عملی کنند، کودک این رفتار را یاد می‌گیرد.

نتیجه‌گیری

داد زدن و عصبانیت راه‌حلی کوتاه‌مدت است که در بلندمدت مشکلات بیشتری ایجاد می‌کند. والدین باید با رفتار منطقی، آرام و استفاده از تکنیک‌های تربیتی مثبت، فرزند خود را به انجام وظایف و خواسته‌هایشان ترغیب کنند. ایجاد ارتباط موثر و پایدار، کلید حل این مشکل است.

برای یادگیری تکنیک‌های بیشتر در تربیت فرزندان و مدیریت مشکلات رفتاری، می‌توانید با متخصصان گفتاردرمانی و مشاوران تربیتی مشورت کنید. مرکز گفتار توانگستر آماده ارائه خدمات و راهنمایی به والدین عزیز است.